allah-insani-neden-yaratti
Yorum olarak gönderemediğim için buradan gönderiyorum aslında yorum formatında soru Bence( şu ana kadar araştırmalarımdan çıkarımlarımı kastediyor ve bu çıkarımlarımla da amel edecek kadar ilmimin/haddimin olmadığı farkındalığıyla bence diyorum);İmtihanın asıl amacı insanın cennetlik mi cehennemlik mi olduğunu belirlemek değildir. Birkaç amaç söylenebilir birincisi şudur -orijinal metni ile-: “Hakım-i Ezeli, inayet-i sermediye ve hikmet-i ezeliyenin iktizası ile şu dünyayı, tecrübeye mahal ve imtihana meydan ve Esmâ-i Hüsnâ’sına âyine ve Kalem-i kader ve kudretine sahife olmak için yaratmış. Ve tecrübe ve imtihan ise, neşv ü nemaya sebeptir.O neşv ü nema ise, istidatların inkişafına sebeptir. O inkişaf ise, kabiliyetlerin tezahürüne sebeptir.O kabiliyetlerin tezahürü ise, hakaik-i nisbiyenin zuhuruna sebeptir. Hakaik-i nisbiyenin zuhuru ise, Sâni-i Zülcelâl’in Esmâ-i Hüsnâ’sının nukuş-u tecelliyâtını göstermesine ve kâinatı mektubat-ı Samedaniye suretine çevirmesine sebeptir…” Bu metinde hem imtahanın hem de insanın ve dünyanın yaratılmasının hikmeti anlatılmaktadır. İradeli insanın yaratılmasının hikmeti Allah ayine olmaktır.İkincisi; imtihan olmasaydı Allaha olan imanımızı test edemezdik, inanıyorum der ama hakiki manada inanıyor muyuz, kendimizi mi kandırıyoruz, inanmak istediğimiz için mi inanıyoruz yada inanmak zorunda kaldığımız için mi inanıyoruz bilemezdik ve terakki edemezdik. Hakiki manada inanç imtihanla elde edilebilir ve sağlamlaşır.Bir insan 15 yaşında şehit olduğunu ve cennete gittiğini, diğer bir insanın ise ibadetli günahlı meşakkatli bir 80 sene ömür sonrası cennete gittiğini farzedelim. Biri çok kolay bir şekilde, biri ise 80 yıl gibi meşakkatli zor bir şekilde cennete gidiyor. Bu durumda iki insanın imtihanı eşit olmamakta, bu nasıl izah edilebilir. Ve 80 sene yaşayan insanın şöyle deme hakkı doğmaz mı: “15 yaşında şehit olan insana 15 yıl değilde 80 yıl ömür verilseydi belki cehennemlik olacaktı.” İşte buradan; İmtihanın cennet ve cehennemlikleri belirlemek için (yani insanın, ben dünya hayatında yaşasaydım belki cennetlik olurdum gibi bir mazereti olmasın diye) olmadığı çıkarımında bulunabiliriz.