İmtihan (2): Allah ne yapacağımızı biliyorsa imtihana ne gerek var?

Bu yazıda Allah imtihan sonucunu biliyorsa imtihana ne gerek var sorusu üzerinde durdum. İlerleyen yazılarda bunu biraz daha açmayı planlıyorum.

İnşallah faydalı olur.

Önceki yazı: İmtihan (1) – İmtihan nedir, Allah insanı nelerle imtihan ediyor?

İnsanın neden imtihan edilmesi gerekiyor?

Önceki yazıda Allah’ın insanları nasıl imtihan ettiği üzerinde durduk. Peki Allah insanı neden imtihan ediyor? Bunun en kısa cevabı insanın yaratılışı içinde gizlidir. Allah insanı aklını kullanan ve seçme imkanı olan bir varlık olarak yarattı. (Neden böyle yarattığı ile ilgili diğer yazılarda açıklamalar yapmıştım).

Seçme imkanı ne anlama geliyor? Seçme imkanı, insanın özgür iradesi ile iyiliği de kötülüğü de seçebilmesi anlamına geliyor. Yani dünyada kötülüklerin olmasının önemli bir nedeni, insana özgür irade verilmesidir.

Eğer insan kötülük yapamaz olsaydı, örneğin istese de hırsızlık yapamıyor olsaydı, o zaman özgür iradeden  de bahsedemezdik. Özgür irade otomatik olarak kötülüklerin de seçilebilmesi olasılığını doğuruyor.

Bu özgür irade insanda var olduğu içindir ki, Allah dünya hayatı gibi bir ön yaşamı yaratmıştır. Bu hayat, hem türlü güzellikleri, nimetleri, ağaçları, çiçekleri, kuşları, dağları, denizleri, sevinçleri, mutlulukları barındırdığı gibi; kötülükleri, sıkıntıları, savaşları, hastalıkları, zorlukları da barındırıyor.

Dikkat edilirse buradaki denge bile insanın hem iyilikle hem kötülükle denendiğine işaret ediyor.

İnsan özgür iradesi olmayan bir varlık olarak (melek gibi) yaratılamaz mıydı sorusu veya neden kötülük var edildi sorusu için bu yazıya bakabilirsiniz.

Allah bizim ne yapacağımızı biliyorsa imtihana ne gerek var?

Allah biliyor kimin ne yapacağını, iradesini ne yönde kullanacağını ve sonunda cennete veya cehenneme gideceğini, lakin insanlar bilmiyor, biz bilmiyoruz. Bizim hataya gittiğimiz nokta, Allah’ın bizim ne yapacağımızı öğrenmesi için yaşıyormuşuz gibi düşünmek.

Biz Allah’ın ne yapacağımızı görmesi için yaşamıyoruz. Allah bunu zaten biliyor. Biz, Allah’ı tanımak, anlamak ve ona kul olabilme fırsatını kullanmak için yaşıyoruz. Yani yaşamımız bizim için gerekli.

Allah bizim var olmamızı istedi. Yaşamamızı, hayatı tatmamızı, her şeyin merkezinde Allah’ın olduğunu içimizde hissetmemizi ve O’na yakınlaşıp huzuru yakalamamızı istedi. (Allah insanı neden yarattı sorusunu başka bir yazıda cevapladığım için burada detaya girmiyorum.)

Diğer bir açıdan, madem Allah sonumuzu biliyor neden direkt cennetlikleri cennette, cehennemlikleri cehennemde yaratmadı diye sorabiliriz.

Direkt cehennemde yaratılmış olsak, Allah’a “ben neden buradayım, fırsatım olsa iyi işler yapardım” derdik. İşte Allah, hayatlarımızı bize şahit olarak tuttuğu için yaşamamıza izin veriyor ki irademizle neler yaptığımızı kendimiz de bilelim.

Bunu Kur’an’da çeşitli ayetlerde görmek mümkün. Mesela, uzuvlarımızın bizim adımıza konuşacağını söyler Kur’an :

O gün biz onların ağızlarını mühürleriz. Elleri bize konuşur, ayakları da kazandıklarına şahitlik eder. Yasin, 65

Nihayet cehenneme vardıklarında, kulakları, gözleri ve derileri, yapmış oldukları işler hakkında, kendileri aleyhine şahitlik ederler. Fussilet, 20

İmtihan dizisindeki tüm yazılar için tıkla

Gökhan